بڕیار دان د ده‌روونناسيا مه‌عرفى دا پرۆسێسه‌كا ئه‌قلیه ل ده‌می پێدڤیبوونێ ل جه‌م هه‌ر كه‌سه‌كى په‌یدا دبت. لێ بڕیار ژ بڕیارێ جودایه. واته ده‌مێ مرۆڤ بڕیارا خوارنێ دده‌ت جودایه ژ بڕیار دانا خواندنا پرتووكه‌كێ یان ژ مال ده‌ركه‌ڤتنێ، ئه‌ڤ بڕیارێن رۆژانه یێن رۆتینینه مرۆڤ ب خوازیێ خوه فێربوویه كو رۆژانه ب رێژه بڕیارێ لسه‌ر هنده‌كا ژ وان دده‌ت و نێزیكه بووینه دابونه‌ریت ل جه‌م مرۆڤى. لێ بڕیارێن چاره‌نڤیسساز جودانه ژ ڤان جۆره بڕیارێن رۆتینى كو هنده‌ك جاران بۆ مرۆڤى هنبه‌ر روودانه‌كێ یان ئاریشه‌یه‌ك چاڤه‌رێكرى یان نه‌چاڤه‌رێكرى په‌یدادبن و كه‌سانێن سه‌ره‌ده‌ریه‌ك لۆجيكى د وێ گاڤا دیرۆكى دا دگه‌ل ئاریشه‌یا كه‌تینێ دكن و بڕیارێ لسه‌ر ددن كێمن.
د دریژیا دیرۆكێ دا كه‌سانێن ساخله‌م و خوه‌دى هزره‌ك به‌رفره‌هـ كارینه داهینانێ د چاره‌كرنا كێشه‌یێن دكه‌ڤنه به‌رسینگى دا بكن و بڕیارێ لسه‌ر بدن. ده‌ستپێكرن و راوه‌ستاندنا جه‌نگێن وێرانكارێن دیرۆكى د ناڤ به‌را گه‌لێن جیهانى ده رووداین و و روودانێن دن یێن دیرۆكى هه‌رده‌م بڕیاردانا وان لسه‌ر ئه‌قلێ هنده‌ك كه‌سانێن كێم و جودا ژ خه‌لكه‌ك دن بوویه كو ب ناڤدارێن جیهانێ هاتینه نیاسین، ڤێجا چ به‌رهه‌مێ هزرێن ڤان ناڤداران ئه‌رێنى بن یان نه‌رێنى بن، گرنگ بڕیاردان ڤه‌رێژا ئه‌قل وانێ ئاوارته بوویه.
ئه‌ڤ ئه‌مریكایا نها سه‌ركێشیا شارستانیا جیهانێ دكه‌ت، هه‌تا نها ژى، پێخه‌مه‌ت چاره‌سه‌ركرنا گرفتارێن خوه ل په‌ى ڤه‌رێژا ئه‌قلێ زانایه‌كى خوه ب ناڤێ (جۆن دێوى) دچت یێ كو بنه‌مایێن چاره‌كرنا ئاریشه‌یێ ل په‌ى هنده‌ك خالێن كرنگ داناین، سه‌خمه‌رات گه‌هشتنا چاره‌یێن لۆجیكى بۆ هه‌ر دیارده‌یه‌كێ یان گوهه‌ڕتنه‌كێ د جڤاكى دا. هه‌ژى لێزێده‌كرنێه كو جون دێوى، وه‌ك فیلۆسۆف و په‌روه‌رده‌كاره‌ك زانستى و پێشكه‌ڤتنخواز د بوارێ په‌روه‌رده‌یا ده‌مۆكراسى دا، ل چه‌رخێ بیستێ وه‌سا راگه‌هاند بوو كو ده‌مێ د هه‌ر جڤاكه‌كى دا ئاریشه‌یه‌ك بكه‌ڤت به‌ر سینگێ مرۆڤى، پێدڤیه ل دووڤ ڤان خالێن لۆجیكى، مفاى ژێ بهێت وه‌رگرتن: هه‌ستكرن ب ئاڕیشه‌یێ – ده‌ستنیشانكرنا ئارێشه‌یێ -كۆمكرنا ئۆپشنێن گونجاى. هه‌لسه‌نگاندنا چه‌ره‌سه‌ریان- هه‌لبژارتنا چاره‌سه‌ریا گونجاى- پراكتیزه‌كرنا چاره‌سه‌ریێ – لێزڤڕین و سه‌ر ژنوو پێداچۆن. ژ به‌ر گریمانێن دێوى یێن پێشكه‌ڤتى؛ هه‌تا نها هه‌ر ئاریشه‌یه‌ك بكه‌ڤه به‌ر سینگێ جیهانا دیمۆكراسى، خالێن مه ئاماژه‌دایێ دكنه كریار و بڕیارێن خوه لسه‌ر دده‌ن.
پرسیار ئه‌وه: مه كوردان د درێژیا دیرۆكێ ده چه‌ند مفا ژ دیتنێن زانا و فیلۆسۆفێن جیهانا ده‌مۆكراسى دیتیه، یان ب ره‌نگه‌كێ دى ژ ئه‌قلێ خوه یێ ساخله‌م دیتیه. پرێزا شكه‌ستن، چه‌ته‌یى، خیانه‌ت، دوبه‌ره‌كى و ته‌ڕابه‌ڕا بوون و كه‌س خوه ب كه‌سێ نه‌دانا كوردان د رێژیا دیرۆكێ ده دیار دكه‌ت كو هه‌ر كه‌سێ كورد بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا خوه هزر كریه و بڕیارێن هاتوباتى و گۆتره ب ناڤێ خه‌لكه‌ك نه‌زان و نه‌هشیار داینه. ژ به‌ر كو بڕیارێن راست و دورست ژ مه‌ژیێن ساخله‌م و بلیمه‌ت ده‌ردكه‌ڤن، بڕیارێن شاش و مالوێران ژ مه‌ژیێ كه‌سانێن بووینه ئێخسیرێن خه‌مۆكیێ و شه‌پره‌زیى و ئالۆزى و ته‌نگه‌زارى و دودلیێن ده‌روونى ده‌ردكه‌ڤن. روودانێن چاره‌نڤیسازێن دیرۆكا جڤاكێ كوردى شاهدحالن كو به‌رده‌وام دۆزا كوردى دبته قوربانا ڤان جۆره بڕیارێن تاكى یێن سه‌ركرده‌یێن خوه، پرانیا چڤاكێن وان سه‌ره‌رایى ڤان خه‌له‌تیێن كوژه‌ك ده‌ستخوه‌شى ل وان سه‌ركرده‌یان كرینه، شوونا كو پێڕابوونێن قانوونى دگه‌ل بكن، ژ به‌ر كو ئه‌و خه‌لك ژى مینا وان سه‌ردار و بڕیارده‌ران خوه‌دى ئه‌قلێن نه‌ساخله‌م بووینه و هه‌ر ده‌م وه‌ك دووڤه‌لانكێن وان خوه دبينن، ژ به‌ر هندێ وان ئه‌قلێ بڕیاردانێ نه‌بوویه، ژ بلى كۆپیا ئه‌قلێ وان سه‌ركرده‌یێن هه‌رده‌م شكه‌ستنێن خوه كرینه سه‌ركه‌ڤتن و چو جاران ژ خوه نه‌گرتى و نه‌ترسیاین داخوازیا لێبۆهرینێ ژ خه‌لكێ خوه بكه‌ن.
من باوه‌ره هندى خه‌لكێ مه خودانێ ڤێ ئه‌قلیه‌تێ بت و ده‌نگێ وان همبه‌ر ره‌فتارێن خه‌له‌تێن بڕیارده‌رێن چاره‌نڤیسێ كوردستانێ د ده‌ست ده دیار نه‌بت، بڕیارێن ژ سه‌رێ قوچه‌كێ سیاسى یێن گه‌لێ كوردستانێ دهێنه دان، دێ هه‌ر هوسا دومكن، ژ به‌ر كو نه‌خه‌لك نه ئه‌و كه‌سانێن نێزیكى سه‌ركرداتیێن سیاسى یێن كوردستانێ ئه‌و وژدان و وێره‌كى نینن كو ديتنا خوه ب وێره‌كى و زه‌لالى هنبه‌ر بریارێن شاشێن به‌رپرسێن خوه بدن. باجا ڤى ژیوارى ژى هه‌رده‌م كوردستان یا پتر په‌رچه دبت و ئاگرێ دوبه‌ره‌كیێ و ده‌مارگریێ بۆشتر لێ دهێت و كێشه‌یا كوردان د چاڤێن بیانى و خویانیان دا بچووكتر دبت و ب ده‌هان سالان، پاشڤه دزڤڕت.
